KHANG HY VI PHỤC TƯ PHỎNG KÝ PHIẾN VĨ KHÚC

August 26, 2007

Tiếc thay, có những bậc “phụ mẫu chi dân” chi lo tư lợi, mặc cho dân tình thán oán. “Vạn sự dân vị tiên”, đơn giản nhưng không đơn giản. Thuận thành nghịch, nghịch thành thuận do nơi lòng dân quyết định.

Đây là bài hát cuối phim “Khang Hy vi hành” do Trung Quốc sản xuất.

Diễn viên Trương Quốc Lập trong vai Khang Hy.

百 姓 的 事 儿 牵 着 走

(康 熙 微 服 私 访 记 片 尾 曲)

春 发 芽 夏 抽 穗

秋 天 满 地 花

东 西 事 南 北事

事 事 谁 当 家

出 了 宫 进 了 殿

忠 奸 明 眼 辩 忠 奸 明 眼 辩

入 了 乡 遂 了 愿

百 姓 才 是

百 姓 才 是 头 上 天

金 瓦 金 銮 殿 皇 上 看 不 见

一 朝 出 了 武 门 口 一 个 名 字 两 只 手

今 晚 金 銮 殿 皇 上 不 坐 殿

一 朝 出 了 京 门 口

百 姓 的 事 儿 牵 着 走 牵 着 走

三 皇 五 帝

千 秋 百 代

万 事 民 为 先

CL&ST dịch:

BÁCH TÍNH ĐÍCH SỰ NHI KHIÊN TRƯỚC TẨU

(Khang Hy vi phục tư phỏng ký phiến vĩ khúc)

Xuân phát nha Hạ trừu huệ

Thu thiên mãn địa hoa

Đông Tây sự, Nam Bắc sự

Sự sự ai đương gia

Xuất liễu cung tiến liễu điện

Trung gian minh nhãn biện trung gian minh nhãn biện

Nhập liễu hương trục liễu nguyện

Bách tính tài thị

Bách tính tài thị đầu thượng thiên

Kim ngõa Kim loan điện Hoàng thượng khán bất kiến

Nhất vãn Kim loan điện Hoàng thượng bất tọa điện

Nhất triều xuất liễu kinh môn khẩu

Bách tính đích sự nhi khiên trước tẩu khiên trước tẩu

Tam Hoàng Ngũ Đế

Thiên thu bách đại

Vạn sự dân vị tiên.

Dịch nghĩa:

Việc của trăm họ đem lên hàng đầu (Ghi lại chuyện Khang Hy mặc thường phục tự điều tra, khúc cuối)

Xuân đâm chồi, Hạ trổ bông

Trời Thu khắp mặt đất đầy hoa

Đông Tây có việc, Nam Bắc có việc

Việc việc ai đảm đương

Ra khỏi cung, không vào điện

Người trung kẻ gian nhìn thấy rõ ràng, người trung kẻ gian nhìn thấy rõ ràng

Đến thôn quê thỏa lòng mong mõi

Trăm họ vừa thấy

Trăm họ vừa thấy người đứng đầu

Ngói vàng Kim Loan điện Hoàng thượng thấy không nhìn

Một buổi Kim Loan điện Hoàng thương cũng không ngồi

Người đứng đầu triều đình xuất kinh ra ngoài

Việc của trăm họ đem lên hàng đầu, đem lên hàng đầu

Tam Hoàng Ngũ Đế

Ngàn năm trăm đời

Mọi việc vì dân trước nhất.

Thật đáng khâm phục cho câu “Tam Hoàng Ngũ Đế thiên thu bách đại vạn sự dân vị tiên”. Từ thời Tam Hoàng Ngũ Đế xa xưa ngàn năm trước đã xem việc của dân là quan trọng nhất, đặt lợi ích của dân lên hàng đầu. Chân lý tưởng chừng đơn giản ấy không phải ai cũng thực hiện được. Người Mãn cướp giang sơn người Hán là nghịch nhưng thực hiện “vạn sự dân vị tiên” nên cai trị đất nước thành thuận. Dưới thời Hoàng đế Khang Hy, Trung Hoa hùng mạnh, phồn vinh. Ông là người đặt nền móng cho sự phát triển rực rỡ của hai triều đại kế tiếp là Ung Chính, Càn Long.

Tiếc thay, có những bậc “phụ mẫu chi dân” chi lo tư lợi, mặc cho dân tình thán oán. “Vạn sự dân vị tiên”, đơn giản nhưng không đơn giản. Thuận thành nghịch, nghịch thành thuận do nơi lòng dân quyết định.

Tạ Phong Tần