CHÁO RẮN HỔ HÀNH

Bài đã đăng Tuần báo Trẻ (Texas, USA)

Cách đây 20 năm, tôi theo đứa em bà con chú bác về quê miệt Cà Mau chơi. Thấy nhà nó sáng sớm đã nấu nồi cơm bự tổ bố trên bếp rồi ủ tro nóng để đó. Nó lấy cái giỏ tre đeo lên lưng, bước ra cửa vừa đi vừa nói: “Chế ở nhà coi chừng nhà. Tui đi kiếm món gì về ăn cơm”. Tôi nhìn quanh thấy nhà nó đâu có món gì quý giá phải “coi chừng” đâu, trừ ba bốn con chó vàng, chó đen ngồi chồm hổm trước hàng ba. Tôi hỏi nó: “Kiếm ở đâu dị? Tao đi với”. Nó nói: “Tui đi bắt đẻn, rắn gì cũng được, bắt được con nào xào con nấy”. Ý trời, nghe nói đẻn là phát ớn, thôi không đi nữa. Quả thật, nó đi chừng 30 phút thì trở về thảy giỏ xuống đất cái ạch, trong giỏ đã có 3-4 con đẻn bự bằng cườm tay da rằn ri trắng đen nằm cuộn quấn xà nùi với nhau. Nó lôi ra nấu nước sôi làm thịt, rồi chặt khúc kho tương ăn với chuối ghém bóp giấm đường. Nó nói: “Ở đây không có đi chợ mỗi ngày đâu. Sáng nay ăn đẻn, trưa lấy mắm chua trong khạp ra ăn đến chiều. Mai tui đi nhổ mấy cần câu cắm bắt cá lóc đem về nấu canh chua”.

KÝ ỨC MẮM CÁ LINH

Bài đã đăng Tuần báo Trẻ (Texas, USA)

Chợ cá linh mùa nước nổi (Nguồn cat-bui.blogtiengviet.net)

Cái nóng ngày một tăng, nước sông cạn kiệt, con người làm cho môi trường ô nhiễm, các đập thủy điện ở phía thượng lưu chặn hết nguồn nước, làm cho năm nay xứ An Giang, Đồng Tháp đến tháng 8 rồi mà chưa có mùa nước nổi, cá linh cũng không về. Báo Việt Nam cho hay tại chợ An Giang, người ta lấy cá trôi Ấn Độ (tên khoa học là Labeo rohiat, tên tiếng Anh là Rohu) giả làm cá linh non bán giá 150 ngàn/ký, trong khi giá thật của cá trôi là 20 ngàn/ký. Người dân thấy cá linh thì mừng quá, mua mà không để ý kỹ, về nhà xem lại mới biết bị lừa. Năm ngoái, người Lào dự kiến xây đập thủy điện Xayaburi đặt tại hạ du dòng chính của sông Mekong, đây là một trong số 11 đập thủy điện đã khiến cho sông Mekong và vùng hạ lưu (tức đồng bằng sông Cửu Long Việt Nam) cạn kiệt. Trong khi người dân Thái biểu tình, nộp đơn kiện, đấu tranh mạnh mẽ đòi hủy bỏ dự án xây đập Xayaburi để bảo vệ nguồn nước của sông, thì phía Việt Nam im thin thít.

Nghe thiệt đau lòng cho đất nước mình, xứ cá linh giờ đã hết cá linh!

MẮM CÁY NGÁY O O!

Bài đã đăng Tuần báo Trẻ (Texas, USA)

Mắm cáy & rau muống luộc

Ban đầu, tôi cứ tưởng mắm cáy là thứ mắm “bán không ai mua” như nước mắm đồng ở quê tôi, làm chỉ để ở nhà ăn, hoặc rẻ tiền như mắm ruốc. Té ra tôi lầm. Mắm cáy ở Sài Gòn không hề rẻ, tiệm rau quả ở cạnh chỗ tôi ở bán một chai mắm cáy nửa lít giá 50 ngàn đồng. Tôi hỏi chị Tân (vợ cũ anh Điếu Cày), chị nói: “Bán giá đó phải rồi”. 50 ngàn một chai nhựa nửa lít mắm cáy, đúng là mắc thiệt, nhưng đành tự an ủi dù sao thì nó cũng đóng chai, dán nhãn đàng hoàng, nhìn thấy cũng sạch sẽ vệ sinh. Tôi rót ra ăn luôn mấy hôm, thấy ngon chớ chưa thấy có hiện tượng trúng độc như công nhân Sài Gòn đang bị trúng độc thực phẩm hà rầm.
Người miền Tây ai từng ăn con ba khía Rạch Gốc, Cà Mau, ăn trứng ba khía muối thế nào thì mắm cáy cũng có mùi trứng ba khía như vậy, nhưng mùi mắm cáy nhẹ hơn, thơm nồng, hòa với vị cay của ớt, vị nồng của tỏi sống bằm, một chút vị chua của chanh làm cho mắm cáy trở thành ngon lạ. Chấm miếng thịt ba rọi vào chén mắm, ăn với rau muống luộc, cơm nóng, ai muốn giảm béo phải là người có “bản lãnh tràn đầy”, “tinh thần cương quyết cứng rắn” mới có thể ăn đúng 2 chén cơm, mà không thò tay xới thêm cơm.

CÔ ẾCH THỜI NAY

Bài đã đăng Thời Báo (Canada)

Chuyện kể rằng ở thửa ruộng làng kia có cô ếch rất thích làm dáng, điệu đàng. Một hôm, cô ếch trông thấy có đám cưới đi qua nhà cô ở, cô dâu, chú rể, khách đi dự đám cưới đều che dù, quàng khăn voan trên cổ, đi hài cong thiệt là đẹp. Cô ếch bèn nghĩ cách bắt chước họ. Cô lấy hai trái ớt chín đỏ khoét lỗ xỏ chân vào làm đôi hài, lấy lá tía tô làm khăn quàng, lấy cái nấm rơm nở xòe ra thiệt lớn làm cái dù, lấy hai khoanh hành tím làm vòng đeo tay, lấy bông hẹ làm bông tai, dây chuyền. Trang bị xong, cô ếch ưỡng à ưỡng ẹo đi dạo trên bờ ruộng. Vừa lúc đó, có anh nông dân xách giỏ đi bắt ếch, trông thấy cô ếch, anh ta mừng quá rượt theo. Cô ếch vì vướng giày, vướng khăn, vướng dù nên không thể bỏ chạy nhanh được, bị anh nông dân bắt cho vào giỏ. Sẳn có ớt, hành, tía tô, nấm rơm, hẹ, anh ta làm một bữa ếch xào đánh chén ngon ơi là ngon.

THÁC LÁC NHẢY NHÀO

Bài đã đăng Tuần báo Trẻ (Texas, USA)

Tôi ăn canh cải xanh nấu cá thác lác rồi cứ suy nghĩ hoài hổng hiểu tại sao hồi xưa dân xứ tôi lại chê cá thác lác, thiệt là phí nửa cuộc đời.

Bây giờ, người bình dân nào “sang chọng” lắm mới dám ăn canh cá thác lác. Cá thác lác trở thành “của ngon vật lạ” rồi. Cho nên, nếu ai đó nhát quá, “tình trong như đã” mà “mặt ngoài còn e”, nhưng sợ mình lỡ mồm lỡ miệng nói hớ bị “chúng” xáng cho bạt tai, hôm nào muốn dò ý “thiên hạ”, thỉnh thoảng cứ nấu tô canh cá thác lác thiệt ngon bưng qua nhà “thiên hạ” mời ăn để “chứng tỏ lòng thành”, rồi thừa dịp “thiên hạ” đang vui vẻ mà ý a ý à rằng: “Rừng che bóng mát/ Con thác lác nhảy nhào/ Qua hỏi thăm bậu có chỗ nào hay chưa?” thì biết liền hà!