THÁM TỬ TƯ: NGHỀ “LỤI” Ở VIỆT NAM

July 13, 2007

Mặc dù được xã hội thừa nhận, gọi họ là Công ty thám tử, nhân viên thám tử, dù kinh doanh có giấy phép hay kinh doanh “lụi”, dù làm việc trong điều kiện bị hạn chế khả năng tác nghiệp, thì họ – những thám tử tư vẫn phải núp dưới cái tên khác, không được đàng hoàng công khai lộ diện trước mặt Nhà nước Việt Nam rằng “Tôi là thám tử tư”; nhưng họ vẫn ăn nên làm ra rôm rả. Điều đó phản ánh một quy luật: Không thể ngăn được dòng chảy của xã hội bằng mệnh lệnh hành chính, quy định và cấm đoán.

Thám tử Lê Văn Lương thời trẻ. Ảnh: báo TT

“Lụi” là phương ngữ miền Nam , dùng để gọi một ngành nghề, một việc làm chưa được pháp luật hiện hành công nhận , chưa cấp phép , nhưng ngành nghề ấy lại được xã hội thừa nhận.

Trên thế giới, nghề thám tử tư đã có từ rất lâu đời và hoạt động công khai. Ai mà lại không biết cái tên Sherlock Holmes – Nhà Thám tử kiệt xuất trong tác phẩm của nhà văn Anh Conan Doyle, cũng như cái địa chỉ 221b phố Baker đã trở thành bất tử.

Ở Việt Nam , nghề thám tử cũng chẳng phải mới mẻ gì. “Theo tài liệu báo chí cũ, một trong những người làm nghề thám tử tư đầu tiên ở VN là ông Lê Văn Lương với văn phòng thám tử tư đặt tại 109A Pasteur, Sài Gòn cũ mang tên “Lelion Lefort Agency” mà ông khởi nghiệp từ năm 1962″. .

Sau ngày 30/4/1975, do điều kiện xã hội , nghề thám tử ở Việt Nam bị ngưng hoạt động, nhưng không phải là người dân không có nhu cầu. Phải đến năm 1999, khi Luật Doanh nghiệp được ban hành có quy định “Công dân được quyền kinh doanh ngành nghề mà pháp luật không cấm” thì các doanh nghiệp mới chớp thời cơ mở công ty thám tử tư. Nhưng thực tế, trên mặt giấy tờ quản lý Nhà nước chưa có một công ty nào được danh chính ngôn thuận mang tên Công ty Thám tử tư và chưa có cá nhân nào được cấp thẻ hành nghề Thám tử tư như Sherlock Holmes để được thuận lợi khi tác nghiệp .

Theo báo Tuổi Trẻ, “Dịch vụ thám tử tư ở Việt Nam đã hoạt động trong khoảng năm năm trở lại đây, song ngoại trừ Công ty Điều tra & bảo vệ V. và một vài công ty cung cấp thông tin như Công ty TNHH Dịch vụ cung cấp thông tin và thương mại V… được cấp phép, còn lại các công ty, trung tâm thám tử ở TP.HCM đều phải hoạt động núp bóng dưới nhiều loại hình dịch vụ khác nhau như thương mại, dịch vụ, bất động sản…”.

Giám đốc Công ty Điều tra & bảo vệ-V là ông Nguyễn Hữu Vinh, một cựu sĩ quan An ninh, là chàng thám tử tư đầu tiên của nước CHXHCN Việt Nam, một doanh nghiệp kinh doanh loại dịch vụ độc nhất VN

Dù Nhà nước còn e dè trong việc cấp giấy phép hoạt động, nhưng trên thực tế, nhu cầu sử dụng dịch vụ “thám tử tư” đang ngày càng gia tăng…

Bằng chứng là loạt bài Cuộc đời dưới vành mũ thám tử đăng trên Tuổi Trẻ tháng 8/2004 đã thu hút được sự quan tâm của nhiều người.

Mới đây, lại xuất hiện thêm Công ty TNHH tư vấn và cung cấp thông tin B ( Lao Động ngày 12/7/2007 ).

Trên Internet thì có website của Công ty Cung cấp thông tin Lương Gia (LuongGia.Co) tại địa chỉ: http://thamtutuviet.net/vi/hosotulieu4.php , nhưng không tìm thấy Giấy phép đăng ký kinh doanh của Công ty do cơ quan nào cấp. Không biết đây có phải là Công ty “lụi”?

Mặc dù được xã hội thừa nhận, gọi họ là Công ty thám tử, nhân viên thám tử, dù kinh doanh có giấy phép hay kinh doanh “lụi”, dù làm việc trong điều kiện bị hạn chế khả năng tác nghiệp, thì họ – những thám tử tư vẫn phải núp dưới cái tên khác, không được đàng hoàng công khai lộ diện trước mặt Nhà nước Việt Nam rằng “Tôi là thám tử tư”; nhưng họ vẫn ăn nên làm ra rôm rả. Điều đó phản ánh một quy luật: Không thể ngăn được dòng chảy của xã hội bằng mệnh lệnh hành chính, quy định và cấm đoán.

Tạ Phong Tần